Η ΑΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΜΕ ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ

Η ΑΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΜΕ ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ Πώς Επιστήμη, Φιλοσοφία και Λογική απομυθοποιούν και ξεθεμελιώνουν τη Θρησκεία Γράφει ο Δρ Μιχάλης Αριστείδου         Αρκετοί μεγάλοι επιστήμονες και φιλόσοφοι  έχουν εκφράσει κατά καιρούς τις απόψεις τους περί  συμβατότητας ή μη της Επιστήμης με τη Θρησκεία. Για παράδειγμα, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είπε σε ένα συνέδριο το 1941, ότι «Επιστήμη χωρίς  Θρησκεία είναι ανάπηρη, Θρησκεία χωρίς Επιστήμη είναι τυφλή.»(1) Ένας φιλόσοφος, ο Φράνσις Μπεϊκον, είχε πει τον 17ο αιώνα  το έξης εκπληκτικό:  «(Η) εις βάθος Φιλοσοφία φέρνει το νου των ανθρώπων στη Θρησκεία».      Το θέμα μας στο παρόν άρθρο δεν είναι η εξακρίβωση των θρησκευτικών αντιλήψεων του Αϊνστάιν ή του Μπέικον, αλλά η ανάλυση των παραπάνω, ή παρόμοιων, ισχυρισμών από οποιονδήποτε και αν προβάλλονται. Θα εξετάσουμε το θέμα επιστημολογικά αντιπαραβάλλοντας τους παραπάνω ισχυρισμούς με δυό συγκεκριμένα παραδείγματα από το Χριστιανισμό και τον Ισλαμισμό σε συνάρτηση με το επιστημονικό και ορθολογικό τους περιεχόμενο. Θα κρατήσουμε την ανάλυση περισσότερο επί του συγκεκριμένου και όχι του γενικού για λόγους έκτασης του άρθρου, αλλά κι επειδή πιο γενικές εκτενείς αναλύσεις έχουν γίνει άλλού(2).      Η άξια των παρακάτω παραδειγμάτων έγκειται στο γεγονός, ότι στο πρώτο οι δυό θρησκείες κάνουν «επιστημονικούς» ισχυρισμούς αντίθετους με έγκυρα αποτελέσματα της Επιστήμης, και στο δεύτερο κάνουν λογικά αντιφατικούς ισχυρισμούς, ισχυρισμούς δηλαδή αντίθετους στην λογική και τον ορθολογισμό.   Αντιεπιστημονικές αυθαιρεσίες της Θρησκείας   Είναι λοιπόν η Επιστήμη και η Θρησκεία δυό αλληλοεξαρτώμενα και αλληλοσυμπληρούμενα πεδία γνώσης, όπως κάποιοι υποστηρίζουν ή είναι  δύο πεδία γνώσης εντελώς διαφορετικά; Φυσικά, πολλοί θα μπορούσαν άνετα να αμφισβητήσουν άν κατ’ αρχήν η Θρησκεία αποτελεί, εμπεριέχει, ή παράγει γνώση και άλλοι θα μπορούσαν πάλι να υποστηρίξουν, ότι ακόμη και άν υποθέσουμε, ότι η Θρησκεία εμπεριέχει γνώση, τότε αυτή είναι σε πολλά σημεία αντίθετη με την Επιστήμη και συνεπώς τα δυό πεδία γνώσης δεν είναι αλληλοσυμπληρούμενα, αλλά αλληλοαναιρούμενα. Επίσης η Επιστήμη έχει προωθηθεί πολύ περισσότερο από φιλελεύθερα / κοσμικά μυαλά, παρά  συντηρητικά / θρησκευτικά και η Θρησκεία υποφέρει σημαντικά κτυπήματα κάθε φορά, που η Επιστήμη ανακαλύπτει κάτι νέο, όποτε ούτε και αλληλοεξαρτουμενα είναι τα δυό πεδία. Έκτος και αν κάποιος αντιλαμβάνεται ως «αρνητική» την οποία αλληλοεξάρτηση.          Παράδειγμα 1ο      Διαβάζουμε στην Αγiα Γραφή και στο Κοράνι αντίστοιχα τα έξης:         α.  «Και τον λαγώον διότι αναμασσά μεν (την τροφή) πλην δέν είναι δίχηλος (στα πόδια) είναι ακάθαρτος εις εσάς.» («Λευιτικόν», 11:6).      β. «Δημιουργήθηκε (ο άνθρωπος) από νερό χυνόμενο έμπροσθεν, που προέρχεται από μεταξύ της ραχοκοκαλιάς και των πλευρών.» (Κοράνι, Σούρα 86:6-7(3)).      Φυσικά και οι δυό ισχυρισμοί παραπάνω θεωρούνται αληθείς από τις αντίστοιχες θρησκείες βάσει του ότι τα βιβλία, από τα οποία προέρχονται οι ισχυρισμοί θεωρούνται ως ο («αληθής») «Λόγος του Θεού». Προφανώς όμως, και οι δυό ισχυρισμοί είναι αναληθείς, αφού αντιφάσκουν αληθή επιστημονικά γεγονότα  από τη Ζωολογία και την Εμβυολογία αντίστοιχα.      Ο λαγός σαφέστατα δεν είναι μυρηκαστικό, όπως υποστηρίζεται στην Αγία Γραφή, ούτε το ανδρικό σπέρμα προέρχεται από κάπου μεταξύ της ραχοκοκαλιάς και των πλευρών (νεφρά;), όπως υποστηρίζεται στο Κοράνι, αλλά από τους όρχεις.(4) Επίσης, φιλοσοφικά μιλώντας και βάσει των ανωτερω φαίνεται, ότι οι παραπάνω θρησκείες δεν συμβαδίζουν ούτε επίσης με επιστημολογικές θεωρίες όπως ο Εμπειρισμός και η Θεωρία της Αντιστοιχίας. Η πρώτη υποστηρίζει, ότι η γνώση αποκτάται από τις αισθήσεις, ενώ η δεύτερη λέει, ότι γνώση είναι ό,τι αντιστοιχεί με τα γεγονότα.        Φιλόσοφος (φίλος + σοφία) είναι αυτός, που αγαπά τη σοφία, τη γνώση. Πρώτος χρησιμοποίησε τη λέξη ο Πυθαγόρας, ο οποίος αυτοαποκαλούν-ταν φιλόσοφος, δηλαδή εραστής της σοφίας και όχι σοφός. (Στην εικόνα «Η Φιλοσοφία» του Ραφαήλ - 16ος αιώ-νας.)         Η Φιλοσοφία γεννήθηκε ως έννοια, όταν αμφισβητήθηκε και αποδυναμώ-θηκε η Θρησκεία. Στην πραγματική της έκφραση αποτέλεσε την έλλογη και φυσική θεώρηση της πραγματικότητας, όταν οι υπερφυσικοί, εξωφυσικοί και μεταφυσικοί τρόποι σκέψης, που χαρακτήριζαν τον πνευματικά ανεξέλικτο άνθρωπο, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς και αναξιόπιστοι.     H θρησκευτική «γνώση»      Εδώ κάποιος θα μπορούσε να πει, ότι και η γνώση από τα (καθαρά) Μαθηματικά δεν συμβαδίζει με τις παραπάνω επιστημολογικές θεωρίες, όμως είναι αποδεκτή. Σωστά, το θέμα όμως, είναι, ότι η μαθηματική γνώση βασίζεται στην επιστημολογική θεωρία του Ρασιοναλισμού (Ορθολογισμού), στην οποία οι δυό θρησκείες, όπως θα δούμε παρακάτω στο επόμενο Παράδειγμα αντιφάσκουν. Όταν δηλαδή μιά Θρησκεία αντιφάσκει με το τι καταλαβαίνει η Επιστήμη ως γνώση και με το τί καταλαβαίνει η λογική ως γνώση, είναι δηλαδή να απορεί κανείς το τι μένει να αποκαλέσουμε «θρησκευτική γνώση»(5).      Μια  καλή άσκηση, στο σημείο αυτό θα ήταν πιθανόν η ακόλου-θη: Αντιπαραβάλετε τους παραπάνω στίχους από την Αγία Γραφή και το Κοράνι με τα λόγια του Αϊνστάιν («Επιστήμη χωρίς Θρησκεία είναι ανάπηρη, Θρησκεία χωρίς Επιστήμη είναι τυφλή») και σχολιάστε εάν κατά την γνώμη σας ο ισχυρισμός του Αϊνσταϊν, ιδίως το πρώτο σκέλος, έχει βάση ή όχι. Μπορεί άραγε να υπάρξει γνήσια η ωφέλιμη συνεργασία μεταξύ Θρησκείας και Επιστήμης; Μήπως κατά την άποψή σας η Επιστήμη απομυθοποιεί και ξεθεμελιώνει την θρησκεία και συνεπώς απειλεί η πρώτη την δεύτερη; Πιστεύετε, ότι οι στίχοι του Παραδείγματος 1 είναι ικανοί να διαχωρίσουν τουλάχιστον τα θέματα Θρησκείας και Θεού;       «Και είπεν ο όφις προς την γυναίκα τω όντι είπεν ο Θεός μή φάγητε από παντός δένδρου του Παραδείσου. Και είπεν η γυνή προς τον όφιν...».    Στη Βίβλο («Γένεσις», 3:1-5) περιγράφονται πράγματα, που αντιστρατεύονται πλήρως τη λογική: η συνομιλία μιάς γυναίκας (Εύας) με ένα φίδι για παράδειγμα, η οποία -σημειωτέον- είναι βασικότατη για τη Χριστιανική Θρησκεία, γιατί από τη συνομιλία αυτή προέκυψε το προπατορικό αμάρτημα, η πτώση του ανθρώπου από τον Παράδεισο, η έλευση του γιού του Θεού στη Γή, η σταύρωση, η ανάσταση κ.τ.λ.. Αναρίθμητοι παρα- λογισμοί υπάρχουν όχι μόνο μέσα στην Αγία Γραφή, αλλά και στα ιερά κείμενα όλων των θρησκειών.   Η Θρησκεία αντιστρατεύεται τη Λογική       Παράδειγμα 2ο      Τι γίνεται όμως με το «ορθολογικό» περιεχόμενο των επιστημολογικών ισχυρι-σμών της Θρησκείας; Διαβάζουμε επίσης στην Αγiα Γραφή και στο Κοράνι αντίστοιχα τα ακόλουθα:      α. «Παραλαμβάνει αυτόν ο διάβολος εις όρος πολύ υψηλόν και δεικνύει εις αυτόν πάντα τα βασίλεια του κόσμου και την δόξαν αυτών.» («Κατά Ματθαίον», 4:8).      β. «Ω Μοχάμεντ, πες (σε αυτούς): “Όλα από τον Αλλάχ έρχονται”... Ω άνθρωπε. Ό,τι καλό σου συμβεί προέρχεται από τον Αλλάχ. Και ό,τι κακό σου συμβεί προέρχεται από εσένα τον ίδιο.» (Κοράνι, Σούρα 4:78-79).     Ξανά και οι δυό ισχυρισμοί παραπάνω θεωρούνται αληθείς από τις αντίστοιχες θρησκείες βάσει του ότι τα βιβλία, από τα οποία προέρχονται οι ισχυρισμοί θεωρούνται ως ο («αληθής») «Λόγος του Θεού». Προφανώς όμως, και οι δυό ισχυρισμοί αντιφάσκουν βασικούς κανόνες της Λογικής. Για παράδειγμα, όσο ψηλό κι άν είναι το όρος είναι λογικά αδύνατο να δει κανείς βασίλεια, που υπάρχουν σε αντιδιαμετρικό σημείο της (σφαιρικής) Γης. Κάποιος θα μπορούσε φυσικά, να μπει στον πειρασμό και να προσπαθήσει να υπερασπιστεί τον ισχυρισμό ως έξης: Ο ισχυρισμός δεν είναι κατ’ ανάγκη αντίθετος στην Λογική, αν δεχτεί κανείς, ότι η Γη είναι επίπεδη (και όχι σφαιρική), γεγονός, που πιθανότατα είναι συμβατό και με τις αντιλήψεις της τότε εποχής, κ.λπ.. (Βλ. “Στήτω ο Ήλιος κατά Γαβαών”: Η ιεροποίηση της επιπεδότητας της Γής στο Χριστιανισμό).  Όμως, ακόμη κι αν πράγματι πίστευαν, ότι η Γη είναι επίπεδη και εάν αυτό έσωζε τον ισχυρισμό από του να θεωρηθεί αντίθετος στη Λογική(6), δυστυχώς για τους θρησκευόμενους ο ισχυρισμός δεν θα απέφευγε τού να θεωρηθεί σήμερα αντιεπιστημονικός.      Στον ισχυρισμό του Κορανίου έχουμε καθαρά μια παραβίαση ενός από τους βασικούς νόμους της Λογικής. Συγκεκριμένα του Νόμου της Απόκλισης του Τρίτου, που λέει, ότι (μόνο) μία από τις προτάσεις P ή -P (=η άρνηση της P) μπορεί να είναι αληθής(7).           O άγιος Θωμάς Ακινάτης υπέτασσε τον Ορθό λόγο στην πίστη. Όταν ο φιλόσοφος προσκρούει σε αντινομίας, πρέπει –σύμφωνα με τη διδασκαλία του- να υποτάσσεται ως πιστός στα χριστιανικά δόγματα. Με αυτό το σκεπτικό στο βιβλίο του “Summa Theologiae” (Σύστημα θεολογίας) επιχείρησε να παραχαράξει το φιλοσοφικό έργο του Αριστοτέλη.      Στον “Θρίαμβο του Θωμά Ακινάτη” (Benozzo Gozzoli, 1471, Μουσείο Λούβρου) εικονίζεται ο άγιος συμπαραστεκόμενος από δύο άθλιες μορφές, που παριστάνουν τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, ενώ στα πόδια του είναι πεσμένος ο Αβερρόης (Ισπανοάραβας φιλόσοφος του 12ου αιώνα). Στο επάνω μέρος φαίνεται ο Γιαχβέ με διάφορες βιβλικές μορφές γύρω του.      Φυσικά σύχρονες επιστημονικές θεωρίες, όπως η Κβαντομηχανική φαίνεται, ότι παραβιάζουν τον Νόμο Απόκλισης του Τρίτου, αφού αποδέχονται προτάσεις όπως Ρ = «το φωτόνιο συμπεριφέρεται σαν σωματίδιο» και -Ρ = «το φωτόνιο συμπεριφέρεται σαν κύμα (όχι σωματίδιο)», ως αληθείς, κ.λπ.. Όμως, αυτό δεν σημαίνει, ότι και όλες οι προτάσεις που εκφράζει κανείς έχουν τέτοια ιδιομορφία.  Η υπό αναλύση πρόταση του Κορανίου Q = «όλα προέρχονται από τον Αλλάχ» (συμπεριλαμβανόμενων και των «κακών») δεν είναι τέτοιας ιδιομορφίας, αφού είναι μέρος του (μή αναθεωρήσιμου) ορισμού του Αλλάχ («ως ποιητής των πάντων»), ότι όλα προέρχονται από αυτόν. Επομένως, η -Q = «όχι όλα προέρχονται από τον Αλλάχ» (δηλαδή «κάποια» δεν προέρχονται από τον Αλλάχ) δεν μπορεί παρά να είναι λανθασμένη. Δεν είναι δηλαδή ο Αλλάχ όπως το φωτόνιο, το οποίο έχει ταυτοχρόνως δυό ιδιότητες (αλλά και ορισμό, που επιδέχεται αναθεώρηση), αλλά είναι κάποιος με (μή αναθεωρήσιμο ορισμό) και με μιά ιδιότητα («ποιητής των πάντων»), η οποία εξαίρει την άρνησή της. Το πρόβλημα όμως είναι ότι στον παραπάνω ισχυρισμό, το Κοράνι δέχεται και την άρνηση της Q.      Όπως προηγουμένως, μια άλλη καλή άσκηση στο σημείο αυτό θα ήταν πιθανόν η ακόλουθη: Ο φιλόσοφος Φράνσις Μπέικον τον 17ο αιώνα είχε πει το έξης: «Είναι αλήθεια, ότι λίγη Φιλοσοφία στρέφει τον ανθρώπινο νου στον αθεϊσμό, όμως η εις βάθος φιλοσοφία φέρνει το νου των ανθρώπων στη Θρησκεία».(8)      Λαμβάνοντας υπ’ όψη, ότι η Λογική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Φιλοσοφίας, αντιπαραβάλετε τους στίχους του Παραδείγματος 2 (από την Αγία Γραφή και το Κοράνι) με τα παραπάνω λόγια του Μπέικον και σχολιάστε εάν κατά την γνώμη σας ο ισχυρισμός του έχει βάση ή όχι. Μπορεί άραγε να υπάρξει γνήσια ή ωφέλιμη συνεργασία μεταξύ Θρησκείας και Φιλοσοφίας; Μήπως κατά την άποψή σας η Φιλοσοφία απομυθοποιεί και ξεθεμελιώνει τη Θρησκεία, και συνεπώς απειλεί η πρώτη την δεύτερη; Πιστεύετε, κατά την γνώμη σας, ότι οι στίχοι του Παραδείγματος 2 είναι ικανοί να διαχωρίσουν, τουλάχιστον, τα θέματα Θρησκείας και Θεού;                                                              *   *   *    Μια συνηθισμένη ψευδό-υπεράσπιση της θρησκείας και της δήθεν «γνώσης», που η τελευταία εμπεριέχει εν παρουσία των παραπάνω παραδειγμάτων είναι η παρότρυνση ή η απαίτηση από τον πιστό να γίνουν οι στίχοι κατανοητοί ή δεκτοί αλληγορικά κ.λπ.. Όμως, μια τέτοια αντιμετώπιση (μέθοδος) είναι εξ ορισμού μή επιστημονική και αντί-επιστημονική, αφού  παράγει μια υποκειμενική κατανόηση και καταγραφή των υποψήφιων γνωστικών γεγονότων, διδαγμάτων, κ.λπ., και όχι μια αντικειμενική αντιμετώπιση, όπως απαιτεί η Επιστήμη και η Λογική. Οπότε Θρησκεία και Επιστήμη (και Λογική) δεν συμβαδίζουν και ως μέθοδος.     Φυσικά οι περισσότεροι πιστοί επιμένουν στη μή αλληγορική κατανόηση των στίχων και πιστεύουν, ότι οι στίχοι, διδαχές, κ.λπ., από τη Βίβλο ή το Κοράνι αποτελούν γεγονότα και αληθή γνώση, που δυστυχως γι’ αυτούς όμως, κάθε άλλο από αληθή γνώση αποτελούν, αφού αντιτίθενται αληθή επιστημονικά γεγονότα ή λογικούς κανόνες. Είναι δηλαδή και de facto η ασυμβατότητα της Θρησκείας με την Επιστήμη και τη Λογική.          Μπορεί ορισμένοι επιστήμονες για πολλούς και διάφορους λόγους να μην κατάφεραν να αποδεσμευτούν πλήρως από τα θρησκευτικά δεσμά τους, το έργο όμως που άφησαν πίσω τους δεν έχει σχέση με το μεταφυσικό, αλλά με το ορθολογικό κομμάτι της προσωπικότητάς τους. Ο Ισαάκ Νεύτων για παράδειγμα είχε ανατραφεί ως Αγγλικανός στο σχολακιστικό περιβάλλον του Καίμπριτζ κι ήταν εκ πεποιθήσεως θρησκευόμενος. Αυτό που κληρονομήσαμε από αυτόν όμως, αυτό που έμεινε και αξίζει δεν είναι το πώς αντιλαμβανόταν το Θεό, πώς άναβε τα καντήλια, για να τον λατρέψει κ.τ.λ, αλλά η διατύπωση της Θεωρίας της Παγκόσμιας Έλξης και το υπόλοιπο επιστημονικό του έργο.    Όσον αφορά τη δήθεν συμβατότητα Θρησκείας και Φιλοσοφίας, γενικότερα, πέραν του ότι το σχήμα «Θρησκεία - Φιλοσοφία» (από τους ορισμούς και μόνο) αποτελεί ένα οξύμωρο σχήμα, και εδώ έχουμε τρομερές διαφορές στις αποδεκτές μεθόδους παραγωγής γνώσης, τις αρχές που διέπουν τα δύο πεδία ως προς τη συλλογιστική και συμπερασματολογία, τις επιστημολογικές αναλύσεις και προσεγγίσεις κ.λπ., γεγονός, που κάνει τα δυό πεδία εντελώς ασύμβατα.      Μα τότε πως θα μπορούσε κάποιος να εξηγήσει το γεγονός, ότι  πολλοί επιστήμονες και φιλόσοφοι ύπηρξαν και βαθιά θρησκευόμενοι; Με το επίσης γεγονός, ότι οι περισσότεροι θρησκευόμενοι επιστήμονες, για παράδειγμα,  δεν αναμιγνύουν / διαχωρίζουν την Θρησκεία τους (προσωπικό) με / από την Επιστήμη τους (επαγγελματικό), γεγονός, που ενισχύει το επιχείρημά μας, ότι η Θρησκεία και η Επιστήμη δεν είναι συμβατά πεδία.       Όσον αφορά τώρα μια μειονότητα, για παράδειγμα,  επιστημόνων, που αναμιγνύουν Θρησκεία και Επιστήμη, αυτοί γελιοποιούνται από μόνοι τους φιλοσοφικά, αφού επιπίπτουν συνήθως χωρίς να το αντιλαμβάνονται σε διαφορά λογικά ή επιστημολογικά σφάλματα.(9)      Σημειώσεις       (1) «Science and Religion», A. Einstein, in Science, Philosophy and Religion, A Symposium (The Conference on Science, Philosophy and Religion in Their Relation to the Democratic Way of Life, Inc., New York, 1941).      (2) B. Russell, Religion and Science, Κεφ.1, Oxford Univ. Press, 1997. Δες επίσης P. Kurtz’s Science and Religion, Κεφ.3, Prometheus Books, 2003. Το πρώτο αποτελεί μια κλασσική, αλλά και ευανάγνωστη σύγκριση Θρησκείας και Επιστήμης και το δεύτερο είναι μια εξαίσια συλλογή άρθρων από σύχρονους επώνυμους επιστήμονες και φιλοσόφους περί της μή συμβατότητας Θρησκείας και Επιστήμης.       (3) Ο μεταφραστής αναφέρει «άντρα και γυναίκα», ενώ άλλοι μελετητές λένε «άντρας». Σε κάθε  περίπτωση η κριτική εξακολουθεί να στέκει, αφού ακόμα και αν η γυναίκα προστεθεί στην εικόνα, πάλι υπάρχουν λάθη, αφού καμία αναφορά δεν γίνεται στο ωάριο και την συνεισφορά του στην δημιουργία του εμβρύου, κ.λπ..      (4) Φαίνεται εδώ, ότι οι Μουσουλμάνοι έχουν περιπέσει στα ίδια λάθη περί Βιολογίας, όπως κάποιοι σημαντικοί αρχαίοι Έλληνες, όπως ο Ιπποκράτης και ο Αριστοτέλης (τους οποίους μάλλον θα είχαν αντιγράψει). [Βλ. Hippocratic Writings, p.317-320, ed. G.E.R. Lloyd, (transl. J. Chadwick), 1983) και Aristotle, Generation of Animals, 717b (transl. A.L. Peck, 1953).]       (5) Εισηγήσεις του τύπου: «Ο Χ γνωρίζει, ότι Υ είναι αληθές, επειδή ο Θεός επιτάσσει» (παραλλαγές της Θεωρίας της Θείας Επιταγής) επιδέχονται τη δρυμίτατη κριτική του Πλάτωνα («Ευθύφρων», βλ. Χριστιανικός θεός: Μιά ψευδοπλατωνική γελοιογραφία).      (6) Άλλοι λογικά προβληματικοί ισχυρισμοί στην Άγια Γραφή υπάρχουν πολλοί. Για παράδειγμα: «Είπε τις αυτών προφήτης ίδιος αυτών οι Κρητες είναι πάντοτε ψεύσται ... Η μαρτύρια αύτη είναι αληθινή». (Επιστολή προς Τίτον, 1:12-13). Προφανώς, ο συγγραφέας του παραπάνω (ο «Άγιος» Παύλος), αδυνατει να αναγνωρίσει, ότι το παραπάνω αποτελεί παραλλαγή του περίφημου «Παράδοξου του Ψεύτη» (Επιμενίδης ο Κρητικός, 6ος αι. π.Χ.), μια πρόταση λογικά αναποφάσιστη (δηλαδή ούτε αληθή, ούτε ψευδή).      Για να ακριβολογούμε όμως, το παραπάνω «παράδοξο» δεν είναι ακριβώς παράδοξο, είναι απλώς μια λανθασμένη πρόταση. Κάποιος θα μπορούσε να την πει και παράλογη πρόταση, αφού πώς είναι δυνατόν οι κάτοικοι ενός τόπου να είναι όλοι, και πάντα, ψεύτες. Επίσης, αν και το παραπάνω συνήθως αποδίδεται στον Επιμενιδη, το πραγματικό παράδοξο του ψεύτη προέρχεται από τον Ευπουλίδη το Μιλήσιο, τον 4ο αι. π.Χ. Ο τελευταίος είπε: «Ένας άνθρωπος λέει, ότι ψεύδεται. Είναι αυτό που λέει αληθές ή ψευδές;» Φυσικά, αν σκεφτεί κανείς, ότι ο «προφήτης» που αναφέρει ο Παύλος είναι ο Επιμενιδης, ο οποίος είναι και Κρητικός, τότε μπορεί να εξάγει κανείς από το παρακάτω επιχείρημα το έξης:            (α) Ο Επιμενίδης λέει, ότι οι Κρητικοί πάντα ψεύδονται            (β) Ο Επιμενίδης είναι Κρητικός            (γ) Άρα ο Επιμενίδης πάντα ψεύδεται            (δ) Άρα ο Επιμενίδης λέει, ότι πάντα ψεύδεται.            ---------------------------------------------------            (ε) Άρα ο Επιμενίδης λέει, ότι ψεύδεται.       Το τελευταίο συμπέρασμα, αν το πάρει κανείς από μόνο του, είναι στην ουσία το πραγματικό παράδοξό του Ευπουλίδη. Όποτε, ακόμη και αν κάνεις αναγνωρίσει την πρόταση του Παύλου (που είναι η (α)) ως μή παράδοξη, εξάγεται εν τούτοις από αυτήν μιά παράδοξη πρόταση (που είναι η (ε)).       (7) Ο νόμος αυτός, καθώς και άλλοι βασικοί νόμοι της Λογικής (όπως ο Νόμος της Αντίφασης και ο Νόμος της Ταυτότητας), διατυπώθηκαν αρχικά από τον θεμελιωτή της συχρονης Λογικής, τον Αριστοτέλη (Aristotle, Metaphysics, Book Γ, 7, p.107, (transl. H. L.Tancred), 1998. Βλ. Αριστοτέλεια «ανάλυση»: Η ασφαλής μέθοδος προσέγγισης της πραγματικότητας.) Οι νόμοι αυτοί, έχουν και κάποιες αδυναμίες. Δεν είναι δηλαδή απαράβατοι. Ο ίδιος ο Αριστοτέλης, είχε ήδη αναγνωρίσει μερικές αδυναμίες, συγκεκριμένα, του Νόμου της Απόκλισης του Τρίτου σε σχέση με το πώς αυτός εφαρμόζεται σε προτάσεις, που αφορούν το μέλλον, κ.λπ., στο βιβλίο του «Όργανον» («Περί Ερμηνείας», κεφ. 9). Ο νόμος όμως, είναι σε πλήρη ισχύ στο παράδειγμα που αναφέραμε από το Κοράνι και εφαρμόζεται απόλυτα σε αυτό, όποτε οι συγκεκριμένες προτάσεις υπό ανάλυση, που αφορούν στον Αλλάχ, αφού αντιφάσκουν τον νόμο, είναι απορριπτέες.        (8) Φράνσις Μπεϊκον, Τα Δοκίμια, «Περί Αθεϊσμού», 1601.      (9) Όπως η περίπτωση του διάσημου γενετιστή, και κατά τ’ άλλα πολύ καλού επιστήμονα, F. Collins, που κατά την διάρκεια μιάς συζήτησης (debate, που οργανώθηκε από το περιοδικό Times) το 2006 με έναν άλλον διάσημο βιολόγο, τον R. Dawkins, είπε και τα έξης: «Ο Θεός είναι έξω από τη φύση, και συνεπώς έξω από το χρόνο και το χώρο...Ο Θεός είναι η απάντηση σε όλες εκείνες τις ερωτήσεις του τύπου “πως και έτσι έγινε;”» (Εννοεί εδώ ερωτήσεις, που η Eπιστήμη δυσκολεύεται να απαντήσει, όπως: γιατί η βαρυτική σταθερά είναι όση είναι; Πώς δημιουργήθηκε η ζωή, και γιατί έτσι; κ.λπ.).      Αυτό, που δεν μας είπε όμως ο Collins είναι, πώς ο ίδιος γνωρίζει όλα αυτά, που ισχυρίζεται. Ότι δηλαδή ο Θεός, για παράδειγμα, είναι «έξω από το χώρο και χρόνο». Έκτος του ότι σαν άνθρωποι δεν έχουμε καμία γνωστική εμπειρία τού κάτι έξω από το χρόνο και χώρο, κ.λπ., δεν απαιτείται επίσης από τον Collins να είναι τουλάχιστον παντογνώστης, όταν κάνει συγκεκριμένους ισχυρισμούς περί της φύσεως του Θεού;       Επίσης, είπε και το έξης: «Οπότε, το «Ξυράφι του Όκκαμ» (Occam's Razor - Άρχη της Απλουστερης Εξηγήσης) με ωθεί να πιστεύω στο Θεό (ως εξηγήση του Σύμπαντος) και όχι στα πολυσύμπαντα, που αποτελούν τέντωμα της φαντασίας». Αν είναι δυνατόν...! Καθαρή κατάχρηση της αρχής εδώ από τον Collins. Έκτος του ότι η θεωρία του Δημιουργισμού (με τον Θεό ως υποθέση) δεν θα έπρεπε να θεωρείται καν ως ανταγωνίσισμη θεωρία εξηγήσης του Σύμπαντος, ακόμα κι άν θεωρούνταν, σε καμμία περίπτωση δεν κάνει τις ίδιες επιστημονικές προβλέψεις (δεν κάνει και ούτε είναι επιβεβαιώνεται πειραματικά) όπως η Κβαντομηχανική ή η Θεωρία των Χορδών / Μεμβρανών (ανεξάρτητα αν οι θεωρίες αυτές έχουν και τα προβλήματά τους). Και ούτε ο Δημιουργισμός κάνει λιγότερες, η απλούστερες, υποθέσεις εξήγησης.       Η σύγκριση, σύμφωνα με την αρχή, γίνεται μεταξύ λογικών θεωριών στο ποιά είναι η απλούστερη, και όχι μεταξύ μιάς παράλογης και αντιεπιστημονικής θεωρίας (έστω και απλής, που δεν είναι) με επιστημονικές, λογικές, θεωρίες, πολλά αποτελέσματα των οποίων έχουν ήδη επαληθευτεί.                                                                           Δρ. Μιχάλης Αριστείδου                                                                    Επικ. Καθηγητής, Τμήμα Μαθηματικών,                                                                          Barry University, Miami Shores,                                                                                  Φλόριντα, Η.Π.Α.                                                                              aristidou75@yahoo.com         15.10.2009

"ΕΙΚΟΝΑ ΣΟΥ ΕΙΜΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΟΥ ΜΟΙΑΖΩ..."

Ο ιδεολογικός άτλας των Ελλήνων

Οι πολιτικές αξίες που κυριαρχούν στο εκλογικό σώμα 


και η πολύπλευρη κρίση σήμερα στη χώρα μας

Του Γιαννη Mαυρη 

www.mavris.gr

http://www.publicissue.gr 

Αναδημοσίευση από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Kυριακή, 29 Nοεμβρίου 2009

Στην πολύπλευρη κρίση που χαρακτηρίζει σήμερα την ελληνική κοινωνία, η ιδεολογική διάσταση είναι σίγουρα σημαντική. Η περίοδος που διανύουμε αναδεικνύεται σε περίοδο μεγάλης ιδεολογικής σύγχυσης και το κενό ιδεολογικής ηγεμονίας γίνεται ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Οι ιδεολογικοί άξονες, πάνω στους οποίους συγκροτήθηκε το μεταπολιτευτικό κομματικό σύστημα, κατά τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, έχουν ανατραπεί. Η παγιωμένη, ιστορικά, κλίμακα πολιτικών αξιών έχει πάψει να ισχύει. Η συντηρητική μετατόπιση του εκλογικού σώματος (και του κομματικού συστήματος) και η σύγκλιση προς το «κέντρο» είχε σημειωθεί ήδη κατά τη δεκαετία 1985–1995. Οι τάσεις «αποπολιτικοποίησης/αποϊδεολογικοποίησης» των κομμάτων και των εκλογέων, που αποτελούσαν διεθνώς τον κανόνα, έχουν παγιωθεί την τελευταία δεκαετία, με τη γνώριμη χρονική υστέρηση, και στην Ελλάδα. Η κρίση που χαρακτηρίζει το ελληνικό εκλογικό σώμα δεν είναι βέβαια καινούργια. Η απομάκρυνση της κοινωνίας από την πολιτική έχει αρχίσει εδώ και καιρό, ενώ έχει αρχίσει πλέον και η έξοδος από την εκλογική διαδικασία. Εκείνο, όμως, που είναι καινούργιο είναι η επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας. Σε μια εντελώς μεταβατική εποχή ραγδαίων αλλαγών και κυοφορούμενων ανακατατάξεων, οι κρίσεις της πολιτικής και της διακυβέρνησης συνοδεύονται και από ένα βαθύτατο ιδεολογικό κενό.

Σήμερα, το κοινωνικά κυρίαρχο αξιακό νεφέλωμα συγκροτείται από το τετράπτυχο: Οικολογία – ιδιωτικός τομέας – μεταρρυθμίσεις – σοσιαλισμός    (διάγραμμα 1) . Ο «μέσος ιδεολογικός όρος» του εκλογικού σώματος θα μπορούσε να περιγραφεί σχηματικά ως «μετριοπαθής (μεταρρυθμιστική) σοσιαλδημοκρατία, με αγορά και οικολογικές ευαισθησίες». Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και με βάση την αυτοτοποθέτηση των ερωτώμενων σε ιδεολογικό–πολιτικό ρεύμα: το ιδεολογικό ισοδύναμο «σοσιαλιστές/σοσιαλδημοκράτες» αντιστοιχεί στη σημερινή ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία    (διάγραμμα 2) . Το εν λόγω ρεύμα παραμένει σήμερα στην Ελλάδα πλειοψηφικό....
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ:

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100013_29/11/2009_381360

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ: Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

 

 

 ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ: Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

 

 Κώστας Λάμπος

Ο Jeremy Rifkin χαρακτηρίζει τον αμερικανισμό* ως "πολιτισμό του θανάτου", που οδηγεί στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, η οποία στο βωμό του κέρδους εξελίσσεται σε θανάσιμη απειλή για  την ανθρπότητα, τη ζωή την ίδια  και τον πλανήτη Γη. Στη σελίδα μας  ΜΑΥΡΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ , http://www.capinero.blogspot.com  φιλοξενούμε ένα βίντεο με θέμα:  Η1Ν1: ΤΟ ΝΕΟ ΟΠΛΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΑΞΗΣ; ΠΡΟΣΟΧΗ Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ

Εδώ σ' αυτή τη σελίδα σας παρουσιάζουμε σήμερα ένα άλλο βίντεο** που αναφέρεται στις δυνατότητες της επιστήμης να απαλλάξει την ανθρωπότητα από την ασθένεια του καρκίνου. Ο καπιταλισμός όμως δεν νοιάζεται για την ανθρωπότητα, αλλά για το κέρδος και συνεπώς ότι δεν αποφέρει κέρδος ο καπιταλισμός το εμποδίζει ακόμα και όταν πρόκειτα για ένα φάρμακο που θα έσωζε εκατομμύρια ζωές. Μια ακόμα απόδειξη πως ο καπιτλισμός είναι ένα καταστροφικό και απάνθρωπο σύστημα το οποίο όπως ο καρκίνος απειλεί και σκοτώνει τη ζωή έτσι και ο καπιταλισμός απειλεί και σκοτόνει την ανθρωπότητα. Ο καπιταλισμός είναι τελικά ο καρκίνος της ανθρωπότητας. Ο αγώνας των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για την ανατροπή του καπιταλισμού είναι το μοναδικό φάρμακο για τη σωτηρία της Ανθρωπότητας.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΙ  ΒΓΑΛΤΕ ΤΑ ΣΥΜΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΑΣ


http://www.youtube.com/watch?v=0qiY93khAYI


______________________________

* Βλέπε, Κώστας Λάμπος, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009

** Το βίντεο μας το έστειλε ο Πάρης Ελευθεριάδης. Και πάλι ευχαριστούμε Πάρη 

2o Πανελλήνιο Συνέδριο Υγιεινής και Ασφάλεια της Εργασίας στους Τομείς της Υγείας

Οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού
συνεργάζονται σε επιστημονικό θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο,
στα πλαίσια του  "2ου Πανελλήνιου Συνέδριου για την Υγιειενή και  την Ασφάσλεια της Εργασίας στον Τομέα της Υγείας", που έγινε στην Αλεξανδρούπολη από 13-15.11.2009,
για την αντιμετώπιση προβλημάτων στον εργασιακό χώρο.


ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΚΑΙ ΑΝΟΙΞΤΕ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ
ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ


http://mail.google.com/mail/?#inbox/124fd4ca297ac20b

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. ΕΚΕΙ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. ΠΑΝΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ:. ΝΑ ΜΗ ΦΟΒΑΣΑΙ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΣΑΙ ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΛΕΓΕΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

    ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΔΙΥΕΘΥΝΣΗ

Greektube - Πολυτεχνείο-Χούντα-Το τανκ στην πύλη 

ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ: ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ HOMO HUMANISTICUS UNIVERSALIS

Η πολιτική διαθήκη της Ελλης Παππά

Λ. ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ 

ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2009

Η αγωνίστρια σύντροφος του Νίκου Μπελογιάννη και συγγραφέας άφησε έναν σφραγισμένο φάκελο με μαρτυρίες στο Μουσείο Μπενάκη οι οποίες εικάζεται ότι αφορούν τις συλλήψεις, την πολύκροτη δίκη και την υπόθεση Πλουμπίδη

Η Ελλη Παππά  με τον Νίκο Μπελογιάννη στη διάρκεια της δίκης το 1952. 

O θάνατος της συντρόφου και συνοδοιπόρου του Νίκου Μπελογιάννη Ελλης Παππά, η οποία πέθανε τα ξημερώματα της περασμένης Τρίτης σε ηλικία 89 ετών, κλείνει έναν βιολογικό κύκλο, αλλά ενδέχεται να ανοίξει έναν άλλον- εκείνον της ιστορικής αναζήτησης, 57 χρόνια μετά την εκτέλεση του ηρωικού κομμουνιστή, των σκοτεινών λεπτομερειών γύρω από τη συγκλονιστική αυτή υπόθεση που συντάραξε όχι μόνον τη μετεμφυλιακή Ελλάδα, αλλά και την παγκόσμια δημοκρατική κοινή γνώμη. Το περίφημο σκίτσο του Πάμπλο Πικάσο, όπου απεικονιζόταν η μορφή του «ανθρώπου με το γαρίφαλο», συνόδευαν τα εξής λόγια, αποτυπώνοντας με μοναδικό τρόπο τη διεθνή κατακραυγή που είχε ξεσηκωθεί: «Το φως από το λάδι των φανοστατών,που φέγγει τη νύχτα μέσα στη Μαδρίτη του μαγιάτικου βραδινού,τα ευγενικά πρόσωπα του λαού, που ντουφεκίστηκαν από τον αρπακτικό ξένο, στον πίνακα του Γκόγια, είναι ο ίδιος σπόρος φρίκης που σκορπούν με απλοχεριά προβολέων στο ανοιχτό στήθος της Ελλάδας κυβερνήσεις που αποπνέουν τον θάνατο, τον φόβο και το μίσος. Ενα τεράστιο άσπρο περιστέρι σπέρνει την οργή του πένθους του πάνω στη γη».

Αλλά και οι εκκλήσεις πολλών διεθνών προσωπικοτήτων, μεταξύ των οποίων και ο Σαρλ Ντε Γκωλ, ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο Πολ Ελυάρ, ο Λουί Αραγκόν , ο Ζαν Κοκτό, ο Πολ Μπονκούρ, ο Ζαν Πολ Σαρτρ κ.ά., δεν εισακούστηκαν. Η μισαλλοδοξία, οι πολιτικές ίντριγκες του παλατιού, ο ΙΔΕΑ, καθώς και η αδυναμία της παραπαίουσας κυβέρνησης υπό τον (ασθενούντα) Νικόλαο Πλαστήρα να ελέγξει τις εξελίξεις, αλλά πρωτίστως η προώθηση των συμφερόντων του αμερικανικού παράγοντα στον στρατηγικής σημασίας γεωπολιτικό χώρο της Ελλάδας, ο οποίος άλλωστε είχε λάβει ενεργό μέρος στη διαχείριση της υπόθεσης μέσω του τότε σταθμάρχη της CΙΑ στην Αθήνα, Τομ Καραμεσίνη και βεβαίως του διαβόητου πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζον Πιουριφόι , κυριάρχησαν, στέλνοντας στο εκτελεστικό απόσπασμα το ηγετικό στέλεχος του παράνομου τότε ΚΚΕ. Οι ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας του Μπελογιάννη και των Ηλία Αργυριάδη , Νίκου Καλούμενου και Δημήτρη Μπάτση τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Μαρτίου του 1952, στου Γουδή, είναι γνωστοί από την ιστορική έρευνα. Αυτό που δεν έχει αποσαφηνιστεί είναι αν και ποιοι «συνέβαλαν» στη σύλληψη του Μπελογιάννη, στις 20 Δεκεμβρίου του 1950, όπως άφηνε να εννοηθεί η σύντροφός του Ελλη στις κατ΄ ιδίαν συζητήσεις της.

▅ Η «πολιτική διαθήκη»

«Για όλα αυτά θα μιλήσω μετά τον θάνατό μου», έλεγε με νόημα, αναφερθείσα στο μυστικό που άφησε πίσω της και ενδεχομένως κρύβεται στον σφραγισμένο φάκελο που παρέδωσε πριν από χρόνια στο Μουσείο Μπενάκη με τον όρο να ανοιχτεί μετά τον θάνατό της. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για ένα δακτυλογραφημένο κείμενο-μαρτυρία 52 σελίδων μαζί με μια δισκέτα ηλεκτρονικού υπολογιστή, καθώς και για ένα σημείωμα υπό τον τίτλο «Λίγα λόγια», ενώ υπάρχει και ένα ακόμη κείμενο 108 σελίδων συνοδευόμενο επίσης από δισκέτα, στο οποίο περιλαμβάνονται και παλαιότερες δημοσιεύσεις της σε εφημερίδες, γράμματα στον γιο της Νίκο κ.λπ. Αυτά παραδόθηκαν τμηματικά το 1993 και το 1996 στον διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, κ. Αγγ.Δεληβορριά, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει αναλάβει να διαχειριστεί προσωπικώς το ευαίσθητο θέμα της κοινοποίησης του περιεχομένου τους. Οσον αφορά το σύνολο του αρχείου της, αυτό παραδόθηκε από την Ελλη Παππά το 2003 στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ), το οποίο και έχει ταξινομηθεί σε περισσότερους από 60 αρχειακούς φακέλους και καταχωριστεί στις διαθέσιμες πηγές για τη μεταπολεμική Ιστορία. Πρόκειται για την πολιτική παρακαταθήκη της, στην οποία, όπως εικάζεται, έχει καταγράψει τις απόψεις της για την υπόθεση Μπελογιάννη και τις συνθήκες της σύλληψής του (το αν προδόθηκε και από ποιους), για τις δίκες, αλλά σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και για την εξίσου πολύκροτη υπόθεση Πλουμπίδη, η οποία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την προηγούμενη και κυρίως με την τεράστια εντός και εκτός συνόρων προσπάθεια σωτηρίας του Μπελογιάννη από το εκτελεστικό απόσπασμα- ο Νίκος Πλουμπίδης, άλλη μια ηρωική μορφή του πολυτάραχου κομμουνιστικού κινήματος της Ελλάδας, ήταν ο υπεύθυνος του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ που δρούσε την περίοδο εκείνη στη χώρα και ο οποίος με επιστολή του ζητούσε στις 12 Μαρτίου του 1952 να μετατραπούν από το Συμβούλιο Χαρίτων οι θανατικές καταδίκες εις βάρος του Μπελογιάννη, με αντάλλαγμα να παραδοθεί ο ίδιος στις αρχές και να δικαστεί. Σε αυτήν δήλωνε ότι «καθοδηγητής του παράνομου μηχανισμού της ΚΕ ήμουν εγώ και όχι ο Μπελογιάννης» , αναλαμβάνοντας όλες τις ευθύνες και δηλώνοντας ότι ύστερα από αυτό «κάθε επιμονή στην εκτέλεσή του είναι αδικαιολόγητη, άδικη και ολοφάνερα δολοφονική πράξη». Το γράμμα του Πλουμπίδη είχε χαρακτηριστεί από την υπό τον Νίκο Ζαχαριάδη ηγεσία του κόμματος «πλαστό» και «κατασκεύασμα της Ασφάλειας», ενώ ο συντάκτης του «προδότης» και «χαφιές». Η εκτέλεση του Μπελογιάννη δεν απετράπη, ενώ λίγους μήνες αργότερα (στις 25 Νοεμβρίου του 1952) συλλαμβάνεται και ο Πλουμπίδης για να σταθεί κι εκείνος με τη σειρά του ενώπιον του εκτελεστικού αποσπάσματος τα χαράματα της 14ης Αυγούστου του 1954, στο Δαφνί.

▅ Η «καθαίρεση»

Η είδηση για την επιστολή του Πλουμπίδη είχε αναπτερώσει τις ελπίδες όσων πίστευαν ότι μπορούσε να διασωθεί ο Μπελογιάννης. Μεταξύ αυτών και η αγαπημένη του σύντροφος Ελλη, η οποία κατόρθωσε μέσα από τις Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ να στείλει με τη βοήθεια μιας γυναίκας δεσμοφύλακα ένα γράμμα προς την κομματική ηγεσία, γραμμένο με χυμό λεμονιού στις λευκές σελίδες και στα περιθώρια ενός βιβλίου, με το οποίο αμφισβητούσε την άποψη ότι ο Πλουμπίδης ήταν «προδότης» και «χαφιές», όπως τον κατηγορούσε ο Ζαχαριάδης, ακυρώνοντας έτσι και αυτή την ύστατη προσπάθεια για να σωθεί η ζωή του Μπελογιάννη. Αυτό οδήγησε στην καθαίρεσή της από τις αρμοδιότητες που είχε αναλάβει στην Ομάδα των φυλακισμένων κομμουνιστριών. Τη συνολική άποψή της για την υπόθεση Πλουμπίδη δεν την είχε εκφράσει ανοιχτά ποτέ, ενώ είχε δηλώσει εμμέσως ότι (και) σε αυτήν αναφέρεται στην «πολιτική διαθήκη» της. Τις επιφυλάξεις και τις απόψεις της, καθώς και τα αμείλικτα ερωτηματικά που είχε γύρω από τη σύλληψη του Μπελογιάννη, τα είχε επίσης διατυπώσει προς την ηγεσία. 

 

▅ Η απόρρητη έκθεση

Σύμφωνα με κάποιες πηγές, μετά τη σύλληψή τους συνέταξε μέσα στη φυλακή έκθεση προς το Πολιτικό Γραφείο του κόμματος, την οποία κατάφερε να βγάλει προς τα έξω και να φτάσει στους αποδέκτες της. Σε αυτήν φέρεται να επέρριπτε ευθύνες σε συγκεκριμένα πρόσωπα για χειρισμούς που οδήγησαν στη σύλληψη του συντρόφου της. Σύμφωνα με μαρτυρίες παλαιών ηγετικών στελεχών του ΚΚΕ οι οποίοι είχαν λάβει γνώση της εν λόγω έκθεσης, ο άνθρωπος που η Ελλη Παππά ισχυριζόταν ότι πρόδωσε τον Μπελογιάννη και στον οποίον αναφερόταν ονομαστικώς ήταν ο Νίκος Ακριτίδης, ο οποίος δεν ζει πια, άποψη όμως η οποία αμφισβητήθηκε πλήρως από τα αρμόδια κομματικά όργανα ως ατεκμηρίωτη και λανθασμένη. Ο Ακριτίδης είχε έλθει μαζί με τον Μπελογιάννη παράνομα στην Αθήνα για τον ίδιο σκοπό: την ανασυγκρότηση των παράνομων κομματικών οργανώσεων και την ανάπτυξη της παράνομης δράσης τους. Ο Μπελογιάννης έφτασε στις αρχές Ιουνίου του 1950 στην Αθήνα παράνομα από το εξωτερικό, από την έδρα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι. Και οι δυο τους ήταν αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ και ανερχόμενα στελέχη. Η εντολή τους ήταν να μην μπουν στον ήδη λειτουργούντα παράνομο μηχανισμό υπό τον Πλουμπίδη, καθώς η ηγεσία θεωρούσε ότι ήταν διαβρωμένος από την Ασφάλεια, αλλά να είναι σε επαφή μαζί του μέσω κάποιου συνδέσμου. Σε ένα από τα πρώτα τηλεγραφήματά του ο Μπελογιάννης ενημέρωνε το κόμμα: «Ξεκαθαρίζω και ανασυγκροτώ αυτό που υπάρχει και προσπαθώ να χτίσω άλλο παράλληλα. Δυνατότητες πολλές.Προοπτική μου αισιόδοξη» . Ωστόσο, μόνον αισιόδοξη δεν αποδείχθηκε η προοπτική.

▅ Η σύλληψη

Η Ελλη Παππά σε έναν περίπατό της στη Στοά του Αττάλου το 1997. Ακρη αριστερά με τον Νίκο Μπελογιάννη στη διάρκεια της δίκης το 1952. Κάτω η Ελλη Παππά σε πρόσφατη φωτογραφία

Οι αρχές κατάφεραν να εντοπίσουν τις κινήσεις του, καθώς και της Ελλης Παππά με την οποία γνωρίστηκε στις συνθήκες της παρανομίας και γρήγορα η σχέση τους εξελίχθηκε σε έναν φλογερό έρωτα, αν και τότε τα κομματικά ήθη και οι αντιλήψεις ήταν απαγορευτικά. Πόσω μάλλον που η Ελλη Παπ πά (Ιωαννίδου, τότε) ήταν παντρεμένη με κομματικό στέλεχος, τον Ηλία Ιωαννίδη , ο οποίος βρισκόταν ήδη στο εξωτερικό μετά την ήττα του Εμφυλίου το 1949, επιφορτισμένος με την προετοιμασία των παράνομων κομματικών στελεχών τα οποία στέλνονταν να δράσουν στην Ελλάδα. Ο Μπελογιάννης είχε έλθει σε απευθείας επαφή με τον Πλουμπίδη, ο οποίος τον είχε «εγκαταστήσει» στο σπίτι του Κούλη Ζαμπαθά , στην Κυψέλη, αλλά επικοινωνούσαν και μέσω της Ελλης. Σχολιάζοντας τα περί μη διαφύλαξης των κανόνων της συνωμοτικότητας, η ίδια έλεγε σε συνέντευξή της στο «Βήμα»:

«Ο Νίκος,όταν ήρθε στην Ελλάδα, δεν είχε σκοπό μόνο να ανασυγκροτήσει τις οργανώσεις του κόμματος· ενδιαφερόταν να οργανωθεί κίνημα. Και εδώ ήταν μια διαφορά του. Εδώ δεν ασχολήθηκε με το να κάνει οργανώσεις. Και δεν πίστευε σε αυτές τις παράνομες οργανώσεις. Ηταν εναντίον.Καθαρά εναντίον.Και με βαθιές αναλύσεις το είχαμε κουβεντιάσει. Οπως και εμείς βλέπαμε τη ματαιότητα αυτών των μεθόδων μέσα σε καταστάσεις που έπρεπε να ξανοιχθείς στην πολιτική πάλη. Ο Νίκος ξανοιγόταν σε παλιούς πολιτικούς που μπορούσαν να έρθουν κοντά, να κάνουν ένα πλατύ κίνημα. Οπως έγινε μετά με την ΕΔΑ.Αυτό ήταν το όνειρό του. Αυτό ήταν το σχήμα που ήθελε. Καταλάβαινε πολύ καλά ότι με το να είσαι παράνομος δεν κερδίζεις τον λαό. Δεν μπορείς να κάνεις ανοιχτό αγώνα.Ετσι δούλεψε ο Νίκος.Και γι΄ αυτό ορισμένοι που έχουν την εμμονή της παρανομίας,ζουν ή ζούσαν εν πάση περιπτώσει με την εμμονή της παρανομίας, είπαν ότι ο Μπελογιάννης παραβίαζε τα συνωμοτικά μέτρα. O Μπελογιάννης έβλεπε ανθρώπους και κέρδιζε ανθρώπους. Ετσι δούλεψε» αφηγείτο η Ελλη Παππά.

Το κόμμα θεωρούσε ότι ακόμη και η σχέση τους παραβίαζε τους συνωμοτικούς κανόνες και εξέθετε τον παράνομο μηχανισμό, στον οποίο, όπως πίστευε, είχε διεισδύσει προ καιρού η Ασφάλεια αποκτώντας «χαφιέδες». Η σύλληψη του Μπελογιάννη έγινε, σύμφωνα με τις καταγεγραμμένες μαρτυρίες, όχι στο σπίτι του Ζαμπαθά, αλλά σε ένα άλλο σπίτι του παράνομου μηχανισμού, στη Νεάπολη Εξαρχείων, όπου του την είχε «στημένη» η Ασφάλεια, γεγονός που αποδόθηκε από κάποιους σε προδοσία συγκεκριμένουεν ζωή σήμερα- προσώπου. Ακολούθησε η σύλληψη της Ελλης, η οποία αναζήτησε στο ίδιο σπίτι τον Μπελογιάννη, ενώ από τις αρχές το γεγονός δημοσιοποιήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1951. 

▅ Οι δίκες

Η πρώτη δίκη τους, μαζί με άλλους 92 συγκατηγορουμένους, ξεκινά στις 19 Οκτωβρίου του 1951, στις 5.00μ.μ., στο Εκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, στο Εφετείο της οδού Σανταρόζα, για παραβίαση του Α.Ν. 509/1947 περί απαγόρευσης της κομμουνιστικής δράσης, ενώ σύντομα ανασύρθηκε και ο Α.Ν. 375/1936 περί κατασκοπείας, κάτι στο οποίο συνέτεινε και η ανακάλυψη από την Ασφάλεια των ασυρμάτων του ΚΚΕ την περίοδο εκείνη. Σχεδόν έναν μήνα μετά την έναρξη της δίκης και ενώ ο Μπελογιάννης από κατηγορούμενος έχει μετατραπεί σε κατήγορος του μετεμφυλιακού καθεστώτος, ο βασιλικός επίτροπος προτείνει για τους 12 εκ των κατηγορουμένων την ποινή του θανάτου, για 6 εξ αυτών ισόβια κάθειρξη κ.λπ. Καταδικασθέντες σε θάνατο ήταν εκτός του Μπελογιάννη και της Ελλης Ιωαννίδου, οι Στ. Γραμμένος, Δ. Καλοφωλιάς, Θ. Γεωργιάδου, Αφρ. Μανιάτη, Αθ. Κανελλόπουλος, Δ. Κανελλόπουλος, Π. Παπανικολάου, Στ. Δρομάζος, Καλ. Παπαδοπούλου και Λ. Κόττου. Στις 15 Φεβρουαρίου 1952 ξεκινά η δεύτερη δίκη με την κατηγορία της «κατασκοπείας». Στο εδώλιο βρίσκονται 29 κατηγορούμενοι. Αμετανόητος ο Μπελογιάννης κατακεραυνώνει τους μάρτυρες κατηγορίας και τους δικαστές του, ενώ με τη στάση της ξεχωρίζει και η σύντροφός του Ελλη. Μπελογιάννης και Αργυριάδης καταδικάζονται δις εις θάνατον. Μπάτσης, Καλούμενος, Φ. Λαζαρίδης, Ελλη Ιωαννίδου, Χαρ. Τουλιάτος και Μ. Μπισμπιάνος εις θάνατον, τέσσερις εκ των κατηγορουμένων σε ισόβια, δυο σε 20ετή κάθειρξη, τέσσερις σε 15ετή, δύο σε 10ετή, δύο σε έναν χρόνο και επτά απαλλάσσονται (μεταξύ αυτών και ένας άνθρωπος-κλειδί, ο οποίος στην πρώτη δίκη είχε καταδικαστεί). 

▅ Η τελευταία πράξη

Η τελευταία πράξη παίχτηκε γύρω από την απονομή χάριτος που αιτούνταν οι καταδικασθέντες και η οποία ύστερα από ένα απίστευτο παρασκήνιο πιέσεων και μηχανορραφιών δεν εδόθη με εξαίρεση τους Λαζαρίδη, Μπισμπιάνο, Τουλιάτο και Ελλη Ιωαννίδου, η οποία γλίτωσε το εκτελεστικό απόσπασμα λόγω της ύπαρξης του μόλις επτά μηνών γιου τους, Νίκου. «Και εγώ ακόμη αυτή τη στιγμή που σας μιλάω ζω γιατί ήταν μωρό το παιδί μου. Δεν θα ζούσα. Θα είχα πάει να εκτελεστώ, όπως πήγαν όλοι οι άλλοι. Περάσαμε με τον Νίκο όλη αυτή την πορεία μαζί. Μαζί στις απομονώσεις, μαζί στις φυλακές, μαζί στα μπουντρούμια, μαζί στις δίκες. Ε, μαζί θα πηγαίναμε και στον θάνατο. Απλώς δεν θέλησαν να έχουν και αυτή τη ρετσινιά- ότι σκότωσαν μάνα με μωρό- και με άφησαν να ζήσω. Μάλιστα μου διεμήνυσαν τότε οι ασφαλίτες μέσω της Διδώς (Σωτηρίου) ότι «αυτή την αφήσαμε να ζήσει, αλλά θα της κάνουμε τέτοια μαρτύρια που θα εύχεται να είχε σκοτωθεί». Και πραγματικά έτσι έγινε. Αλλά επειδή τους ήξερα πια, μπορούσα να τους αντιμετωπίσω. Και το έκανα. Δεν ευχήθηκα να μη ζούσα γιατί είχα και τις εντολές του Νίκου. Αυτά που και την τελευταία στιγμή μου είπε. Ηθελε να ζήσω για το παιδί και για την εκδίκηση...», είχε αφηγηθεί στο «Βήμα» η ίδια, η οποία από χθες αναπαύεται κοντά στον σύντροφό της Νίκο Μπελογιάννη, στο Γ΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

Ο ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ. ΜΙΑ ΑΞΙΕΠΑΙΝΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΜΕ

ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Η ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ, 17.09.2009








ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΛΑΜΠΟΥ

ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΘΑ ΤΟ ΒΡΕΙΤΕ

ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

ΑΘΗΝΑ

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε,

F.M.B ΕΜΠΟΡΙΚΗ (FNAC),

ΘΕΜΕΛΙΟ ΕΠΕ,

ΙΑΝΟΣ,

Ι.Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΣ Ο.Ε.(ΕΣΤΙΑ),

ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ,

ΛΙΒΕΡΙΟΣ ΚΑΙ ΣΙΑ (ΠΟΛΙΤΕΙΑ),

ΠΑΤΑΚΗΣ,

ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΤΥΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΩΝ),

ΣΙΜΙΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ,

ΣΙΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε,

ΤΟΥΜΠΑΣ Γ. ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε,

ΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΑ,

ΤΖΑΝΑΚΑΚΗΣ.

ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΕΛΕΥΘΕΡΑΚΗΣ (ΚΕΝΤΡΙ),

ΙΑΝΟΣ,

ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ Α.Ε,

ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑ,

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ.

ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΗ,

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ,

ΕΠΑΡΧΙΑ

ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ- ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ,

ΤΣΑΚΑ-ΔΡΑΜΑ,

ΝΑΚΟΣ (ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ)-ΓΙΑΝΝΕΝΑ

ΠΑΙΔΕΙΑ- ΛΑΡΙΣΑ,

*

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΠΟΥ ΤΡΟΦΟΔΟΤΟΥΜΤΑΙ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΧΟΝΔΡΕΜΠΟΡΟΥΣ ΒΙΒΛΙΩΝ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΟ ΠΑΡΑΓΓΕΙΛΕΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΗ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΣΑΣ, ή ΑΠΟ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ, ΚΑΘΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ

Νοταρά 2, 106 78 Αθήνα, Τηλέφωνο 2103822496,

ΦΑΞ 2103809150, e-mail: papazisi@otenet.gr

Έμυ Γναφάκη: «Θα προσπαθήσω να τα συνδυάσω όλα. Θα σπουδάσω για τη γνώση».

Αφήνει τη σκούπα και πιάνει τις...πολιτικές επιστήμες


ΡΕΠΟΡΤΑΖ:
Γιώργος Κώνστας,
ΤΑ ΝΕΑ, 27.08.2009


«ΕΙΜΑΙ ΚΑΘΑΡΙΣΤΡΙΑ στη Νομαρχία Χανίων εδώ και δεκαοκτώ χρόνια, αλλά δεν μου άρεσε η δουλειά που έκανα. Αποφάσισα να αλλάξω τα πράγματα, να πάρω το απολυτήριο του γυμνασίου και του λυκείου, και γιατί όχι και να σπουδάσω.

Και... τα κατάφερα».

Η 45χρονη Έμυ Γναφάκη, μητέρα δύο ενήλικων παιδιών, είναι από τους ανθρώπους που χαμογελούν με την καρδιά τους μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των φετινών γενικών εξετάσεων. Πλέον θα είναι φοιτήτρια στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ μέχρι πριν από 7 χρόνια δεν είχε ούτε απολυτήριο γυμνασίου!

«Ξεκίνησα την Α΄ Γυμνασίου πριν από 7 χρόνια. Πρωί και απόγευμα τότε. Για καλή μου τύχη έγινε την επόμενη χρονιά το νυκτερινό γυμνάσιο κι έτσι μπόρεσα να φτιάξω καλύτερα το πρόγραμμά μου. Τελείωσα το γυμνάσιο με άριστα και μπήκα στο εσπερινό λύκειο που έκανα 4 χρόνια. Έδωσα κανονικά Πανελλήνιες Εξετάσεις. Ό,τι κατάφερα ήταν με προσωπικό διάβασμα και τη βοήθεια των καθηγητών μου. Καιρός και χρήματα για φροντιστήρια δεν υπήρχε», λέει η κ. Γναφάκη, που πλέον θα σπουδάζει και αυτή όπως και ο 24χρονος γιος της που κάνει το μεταπτυχιακό του στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Η κ. Γναφάκη αναγκάσθηκε να σταματήσει το σχολείο τελειώνοντας το δημοτικό. «Δεν μπορώ να πω ότι ήμουν αριστούχα μαθήτρια και οι γονείς μου θεώρησαν σωστό να με πάνε σε μια σχολή οικοκυρικών για να γίνω καλή νοικοκυρά. Δεν ήθελα την οικοκυρική, επέμενα να πάω γυμνάσιο, αυτοί δεν το δέχθηκαν και πάντα το κρατούσα μέσα μου. Υπάρχουν πάρα πολλές γυναίκες που δεν κατάφεραν να πάνε γυμνάσιο επειδή δεν τους το επέτρεψαν οι γονείς τους και αυτό το είδα και στο εσπερινό σχολείο. Προσωπικά τις παρακινώ να κυνηγήσουν το όνειρό τους, να πάνε στο γυμνάσιο και στο λύκειο. Θα νιώσουν άλλοι άνθρωποι, θα ξαναγεννηθούν», λέει.

Πώς θα συνδυάσει τον ρόλο της μητέρας, της εργαζόμενης και της φοιτήτριας; Και η ίδια εμφανίζεται προβληματισμένη, ωστόσο στο βλέμμα της φαίνεται για άλλη μια φορά η θέληση να τα καταφέρει. «Θα προσπαθήσω να τα συνδυάσω όλα. Θα σπουδάσω για τη γνώση».

************
Η Πρωτοβουλία
Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό,
υπογραμμίζει ακούραστα,
στις σελίδες του ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟΥ της,
τη σημασία της επιστημονικά έγκυρης
και κοινωνικά χρήσιμης γνώσης, για την
απελευθέρωση της εργαζόμενης ανθρωπότητας.
Η Έμυ Γναφάκη
αποτελεί φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση,
πρότυπο homo humanisticus
και σύμβολο αγώνα
όχι απλά για τη γυναικεία απελευθέρωση , αλλά
για την απελευθέρωση της εργαζόμενης ανθρωπότητας
και γι' αυτό αξίζει το σεβασμό μας.
Κώστας Λάμπος